Feridüddin İsminin Anlamı Nedir?

Yorumlar

1. Halk arasında kısaca Ferit AYDIN olarak tanınan İslam alimi Feriduddin AYDIN’ın biyografisini aşağıda sunuyorum. Saygılarımla.
   ————————————–
   Şeyh Feriduddin AYDIN
   Siirt Eşrafından Hazinoğulları adıyla tanınan bir aileden gelmektedir. Hz. Hasan’ın 34’üncü kuşak torunlarındandır. Haşimî Hanedânı’nın bir kolu olan bu aile, 1258’de Moğol saldırısı üzerine Bağdat’tan Siirt’e göç etmiştir.
   XIX’uncu yüzyılın ortalarından itibaren «Hazinzadeler» adıyla ünlenmiş bulunan bir ilim evinin çocuğu olarak yetişti. Hem modern, hem klasik sistemle eğitim alan yazar öğreniminin önemli kısmını ailesine ait Haziniye Medreselerinde gördü.
   Önceleri Kadirî, daha sonra Nakşibendî Tarîkatı’nın kuşaklar boyu liderliğini yapmış olan bu ailenin çocuğu olarak yazar, 1945’de Muş’ta dünyaya geldi. Geleneklere göre “Beşik Şeyhi” sayılan AYDIN, yüksek öğrenimini tamamladıktan sonra aile geleneğine uyarak 1968 yılında Şeyh Süleyman El-Halidî’nin denetiminde özel tasavvuf terbiyesi aldı ve şeyhlik makamına getirildi.
   Yazar, özellikle tasavvuf üzerinde yıllarca sürdürdüğü derin araştırmaları sırasında Müslümanların inancına mistisizmin yaptığı etkileri fark etti. Bunun sonucu olarak 1975’te tasavvuf ve tarikatlara ilişkin kanaatleri değişti ve çok geçmeden şeyhlik makamından çekildi.
   Gerek ilmî çalışmalarıyla gerekse uzun yıllara mal olan iş ve araştırma gezileriyle bilgi ve deneyim kazandı. Arapça, Farsça, İngilizce ve Fransızca gibi yabancı dillere olan aşinalığı ve ailesinin kültür birikimi üzerinde yaptığı incelemeler sayesinde çok yönlü çalışmalar yaptı. Yakın tarihin gerçeklerinden hareketle İslâm Dünyası’nın sosyal, toplumsal ve moral sorunlarına ilişkin çözüm arayışları kapsamında bilgilendirme ve bilinçlendirme faaliyetlerinde bulundu. Ümmetin yeniden yapılanması sürecine katkıda bulunmak için çok yönlü kültürel hizmetler yaptı.
   Birçok eseri arasında yazarın, özellikle «Kendimi Oynadım» adı altında yazdığı anıları ilginç gerçekler içermektedir. Felsefesinin ve dünya görüşünün son yıllarda Kur’an eksenli olarak önemli değişikliklere uğradığını ifade eden yazarın, Arapça ve Türkçe kaleme aldığı birçok çalışması bulunmaktadır. Bunlar şöyle özetlenebilir:

   Cevapla

2. Ünlü araştırmacı-yazar Feriduddin AYDIN, isminin anlamı hakkında önemli açıklamalar yapmıştır. Bu açıklamaları (ondan izin alarak), henüz basılmamış bulunan «Kendimi Oynadım» adını verdiği hatıralarından alıntıladım, aşağıda size sunuyorum. Saygılarımla.
   ——————————–
   Yazarın yorumları:
   Yukarıda ifade ettiğim gibi, kimliğimdeki adım, Feriduddin AYDIN’dır. Bu isimi telaffuz etmek bugünkü nesil için çok zordur. Bu nedenle, özellikle resmiyette epeyce sorun yaşadım ve yaşıyorum. Bankalarda, ve devlet dairelerinde, adımın yanlış yazılmaması için her seferinde uğraş veriyorum. Resmi nitelikli belgelere adımı, tabiatıyla her zaman Feriduddin AYDIN olarak yazmak zorundayım. Ama pratikte Ferit Aydın adını kullandım. Basılan kitaplarımın dış kapakları üzerinde de hep Ferit Aydın vardır. Ancak ilk sayfalardaki biyografimin altına bir dipnot koydurtarak şu açıklamayı yaptım: «Yazarın asıl adı Feriduddin Aydın’dır; muhitinde kısaca Ferit Aydın olarak tanınır.

   Dolayısıyla e-mail adresimde de (user name) olarak feritaydin sembolünü kullanmak istiyordum. Fakat daha önce rezerv ettiğimiz adreste mevcut olan bu sembolden dolayı bir sorun çıkmasın diye feridaydin’i tercih ettim. Ancak bu adresim çalındı. Şimdilerde ise birkaç elektronik postam vardır. Hepsi de (feriduddin) ile başlıyor. Bunlardan en çok kullandığım adres ise [email protected] dur.

   Aslında, adımın halk tarafından telâfuuz edilememesinin nedeni, Türkiye’deki yaygın aksan bozukluğudur. Nitekim Türki cumhuriyetlerin hemin hepsinde benim adım halk tarafından çok mükemmel şekilde telâffuz edilebilmektedir. Anadolu Türkçesi ise genelde on yıllık süreçlerle önemli deformasyonlara uğrar. Bunu önlemek, tarih boyunca günümüze kadar mümkün olamamıştır. Bu ayrı konu, ancak buna bağlı olarak halkın konuşma ve telaffuz düzeni de sık sık bozulmaktadır. Bunun en ilginç örneği ise birkaç on yıldan beridir devlet tarafından bilinçli olarak halka yanlış telaffuz ettirilen belli bir isim gurubunun kullanılmasında ortaya çıkmıştır. Tamamen Arapça’dan alınan, ancak yakın geçmişte (İslâm’ı çağrıştırmasın diye) sonlarındaki (din) eki, (tin) olarak değiştirilen bu adlar ikişer sözcükten ibaret, (Arapça) birer isim tamlamasıdır. Bu adlara: Necmettin, Selahattin, Bedrettin, Kemalettin, Şemsettin, Nurettin, Hayrettin ve Fahrettin gibi daha birçok örnekler vermek mümkündür. Bu konudaki açıklamaları kuşkusuz ilâhiyatçılar çok daha iyi anlayacaklardır. Burada unutmadan hatırlatmak gerekir ki Arapça’da «tin» kelimesi, Türkçe’de «incir» demektir.

   Bu tip adların her birinin ne anlama geldiği ve sonlarındaki ekten bir tek harfin değişmesiyle dahi nasıl bir anlam bozukluğuna uğratıldıkları konusu, aslında yalnızca kültürel deformasyon bakımından değil, özellikle toplumun mantık yapısı, ahlâkî değerlere ve bilimsel ölçülere yaklaşımı bakımından da çok yönlü olarak ele alınması gerekir. İlginçtir ki bu isimlerin ne anlam taşıdığı; bu deformasyondan sonra nasıl birer anlam bozukluğuna uğratıldıkları; tamamen Arapça olmalarına rağmen, neden Araplar tarafından kullanılmadıkları ve esasen hangi etkiler altında bu adların Türk toplumunda yaygınlaştığı gibi konular, şimdiye kadar ne sokaktaki insanı, ne de ilim adamlarını meşgul etmiştir! Çünkü bu çeşit toplum gerçeklerini gündeme getirmek, Türkiye halkının özgün bir kültür altyapısından yoksun bulunduğunu bir anlamda kanıtlayan meselelere parmak basmak demek olur. Onun için suskunluk, -büyük ihtimalle- daha çok bu yargı ile tercih edilmiştir.

   Bu isimlerin her birinin, orijinal yapısı içinde ifade ettiği anlam ile çarpıtıldıktan sonraki anlamına gelince; bunların birkaçını karşılaştırarak bir fikre varabiliriz.

   Örneğin, bunlardan «Necmettin»’in orijinal biçimi «Necmuddîn»’dir. Bu bileşik isim, Türkçe’de «yıldız»’ın karşılığı olan Arapça «Necm» ile «din» sözcüklerinden oluşmaktadır ve «dinin yıldızı» anlamına gelen bir isim tamlamasıdır. Ne var ki «Necmuddîn» biçimindeki bu adın orijinal kalıbı «Necmettin» şeklinde deforme edildikten sonra anlamı tamamen değişmekte ve «incirin yıldızı» diye zevksiz, ilgisiz, rasgele ve hatta çirkin bir anlam peydahlanmaktadır.

   Bu analizden yola çıkarak; benzer bazı adların da hem orijinal hem bozulmuş biçimi ile verdikleri anlamları aşağıda birkaç farklı örnek içinde karşılaştırdığımızda yozlaşmanın, bilgisizliğin, bilinçsizliğin ve pervasızlığın bu ülkede hangi boyutlara ulaşmış olduğunu açık bir şekilde görecek; ölçü tanımamada ne büyük bir cesaretin sergilendiğine şahit olacaksınız.

   Örneklerde her adın önce orijinali, ondan sonra da tahrip edilmiş biçimi, anlamları ile birlikte verilmiştir. İşte örnekler:

   1. a) Özgün biçimi: Cemâluddîn / Anlamı: Dinin güzelliği.
   b) Bozulmuş biçim: Cemalettin / Anlamı: İncirin güzelliği.

   2. a) Özgün biçimi: Bedruddîn / Anlamı: Dinin dolunayı.
   b) Bozulmuş biçim: Bedrettin / Anlamı: İncirin dolunayı.

   3. a) Özgün biçimi: Kemâluddîn / Anlamı: Dinin olgunluğu.
   b) Bozulmuş biçim: Kemalettin / Anlamı: İncirin olgunluğu.

   4. a) Özgün biçimi: Şemsuddîn / Anlamı: Dinin güneşi.
   b) Bozulmuş biçim: Şemsettin / Anlamı: İncirin güneşi.

   5. a) Özgün biçimi: Qutbuddîn / Anlamı: Dinin direği (odağı)
   b) Bozulmuş biçim: Kutbettin/Anlamı: İncirin direği (odağı):

   6. a) Özgün biçimi: Fakhruddîn / Anlamı: Dinin iftiharı (gururu)
   b) Bozulmuş biçim: Fahrettin / Anlamı: İncir faresi!

   7. a) Özgün biçimi: Muhyiddin / Anlamı: Dini ihya eden
   b) Bozulmuş biçim: Muhittin / Anlamı: İnciri ihya eden!

   Burada, anlaşılması ve çözümlenmesi gerçekten güç olan birçok sorun vardır. Bunlardan biri de şudur:

   Çocuklarına örneğin Kemalettin adını veren anne ve babalar, bu ismin; «incirin olgunluğu» gibi çok enteresan bir anlam taşıdığını, acaba bir kez olsun akıllarından geçirebilmiş midirler; ya da (büyük ihtimalle bu konuda hemen hiç bir bilgiye sahip bulunmadıkları için) bu adın böyle bir anlam taşıdığı şâyet onlara başta anlatılmış olsaydı, bunu yine de ad olarak çocuklarına yapıştırmayı acaba göze alırlar mıydı? Üstelik yukarıdaki örnekten daha günlünç anlamlar veren adların da bu grup içinde bulunduğunu unutmamak gerekir!

   Son Osmanlı Padişahı Vahîduddîn’in de adı yukarıdaki isimler gibi «tin»’li bir takı ile «Vahdettin» şeklinde ve üstelik okullarda tarih öğretmenleri tarafından bile yanlış telaffuz edilmektedir.

   İlginçtir ki bu kitabın yazarı ve bu eleştirilerin sahibi olarak ben de bu gruba giren isimlerden birini taşıyorum! Ancak Bana Ferîduddîn adını veren babam, öyle anlaşılıyor ki gelenekçi olmasına rağmen bu ismin aslına uygun biçimde telaffuz edilmesini istemiştir. Ondan bu yönde talimat alanlar, adımı orijinal şekli ile yazdırabilmek için vaktiyle Nüfus memurluğunda kim bilir ne mücadeleler vermişlerdir!. Ne var ki bu isim yüzünden, Türkiye’de, başta okullarda, bankalarda ve postanelerde olmak üzere, uğradığım hemen bütün resmi dairelerde hayatım boyunca manevi işkenceler çektim. Kaliteli eğitim görebilmiş İlâhiyâtçılar ve bazı edebiyat öğretmenleri hariç, hemen hiç bir Türk’ün bu adı doğru telaffuz ettiğine ve doğru yazdığına rastlamadım. Amerika ya da Avrupa’da yaşıyor gibi adımı hep kodlayarak memurlara ve sekreterlere yazdırmak zorunda kaldım. Üstelik sık sık yaptığım yurt dışı seyahatlerim dolayısıyla Hava limanlarımızdaki kültürsüz ve eğitim durumları pek zayıf, kontrol polislerimiz tarafından bu isim hep tuhaf karşılandı. Ancak her şeye rağmen, baştan ayağa bir çelişkiler ülkesi olan Türkiye’de hemen hiç bir şeyin orijinal niteliğe sahip bulunmadığını gördükçe teselli olabildim.

   İşte böyle bir ülkenin çocuğuyum.

   Cevapla

3. Çok güzel anlatmışsınız Efendim.Saygı ve Hürmetle.Maalesef Aynı Sıkıntıları Yaşadım,Yaşıyorum .

   Cevapla